Projekt architektoniczny przebudowy rynku w Koszalinie

W 2008 roku wygraliśmy ogólnopolski konkurs na projekt Rynku w Koszalinie oraz ogranizację ulic w jego otoczeniu. Postanowiliśy przywrócić mu jego dawny charakter, nawiązując do kamienic, które wcześniej mieściły się w tym miejscu. Najważniejszym elementem tego projektu jest nowoczesny pawilon, mieszczący galerię sztuki. Jego wnętrze w większości znajduje się pod ziemią - tam znajduje się część rozrywkowa: kawiarnia - klub, kino, kręgielnia i gastronomia. W górnej części pawilonu mieści się scena, na której mogą odbywać się imprezy okolicznościowe oraz koncerty, bez konieczności montażu dodatkowych instalacji tymczasowych. Projekt czeka na realizację.

Rynek w Koszalinie jest atrakcyjnym miejscem, podobnie jak otaczające go kwartały i ulice. Jednak w przeciwieństwie do zachowanych placów jak np. w Krakowie czy Wrocławiu został on uzupełniony współczesnymi budynkami. Jego wygląd należy więc dostosować do istniejącej tam zabudowy. Co więc należy zrobić?
Wśród najważniejszych zmian należałoby wymienić reorganizację ruchu kołowego w tym rejonie, który przecina strefy piesze nie pozwalając na wytworzenie się pierzei spacerowych. Aby połączyć kwartały wokół rynku należałoby zreorganizować ruch na ulicy Młyńskiej, rozpraszając go po bocznych ulicach. Natomiast ruch na al. Zwycięstwa zostałby uspokojony poprzez skrzyżowania z tymi ulicami. Część ulicy Młyńskiej w okolicy rynku zamieniłaby się tym samym w szeroki deptak spacerowy, który mógłby kontynuować się także po drugiej stronie alei Zwycięstwa. Ulice wokół rynku zamieniłyby się w ciągi pieszo-jezdne o ograniczonym dostępie i prędkości dając pieszym możliwość swobodnego poruszania się. Byłoby to możliwe przy jednoczesnym odciążeniu ul. Młyńskiej innymi ulicami w taki sposób, aby ruch tranzytowy omijał obszar starego miasta.

Przy okazji ruchu warto wspomnieć o wjeździe do parkingu podziemnego. Najlepszą lokalizacją byłaby ul. Asnyka, gdyż nie przylega bezpośblacknio do rynku a jednak można się do niej łatwo dołączyć przejazdem pod ul. Młyńską i tym samym schować cały ruch parkingowy przed oczami użytkowników rynku. Dodatkowym atutem tej lokalizacji jest łatwy dostęp z ul. Mickiewicza, która jest mniej ruchliwa niż al. Zwycięstwa czy Młyńska i pozwala na spokojniejsze manewry przy dostępie do parkingów. Po uspokojeniu ruchu w centrum należałoby się zająć wyglądem kwartałów. Są one stosunkowo nowe i brakuje im wyrazu. Zastępując wcześniejszą zabudowę wyjałowiły centrum z detalu i różnorodności. Trzeba to zmienić, jednak zmiany muszą być subtelne. Nawiązanie do architektury sprzed wieków można uzyskać uwydatniając istniejące wcześniej podziały pierzei na poszczególne kamienice i uwzględnić przy tym ich wcześniejsze wysokości. Zarówno na blokach mieszkalnych jak i na ratuszu.

Sam ratusz warto odnowić, gdyż w nim także drzemie duży potencjał. Po obłożeniu jasnym piaskowcem prezentowałby się o wiele dostojniej. Warto także zmienić istniejący pomnik, gdyż jest on pozbawiony detalu, co w przypadku ogólnego jego braku na rynku tworzy wnętrze raczej mało kameralne. Złożona forma byłaby elementem przyciągającym wzrok – może to być rzeźba figuratywna lub inna o bogatym detalu. Natomiast wystarczającą fontanną byłaby tafla wody zrównana z poziomem posadzki i okazyjnie wyrzucająca w górę strumienie wody (w takiej formie zresztą teraz istnieje). Ideałem byłoby uzyskanie atmosfery podobnej do rynku w Krakowie, który jest świetnym przykładem dobrze funkcjonującej przestrzeni miejskiej, i po części jest to możliwe. Jednak wyraz architektury pozostanie nieco bardziej współczesny. Ważnym elementem są także meble miejskie. W kontraście do uporządkowanej architektury miłym akcentem byłyby porozrzucane obłe siedziska i niskie podłogowe światła. Dodaje to brakującego elementu chaosu. A skoro już rozproszyły się po placu to dlaczego by nie miały „przypadkiem” znaleźć się także w przystanku autobusowym i tym samym połączyć go formalnie z resztą rynku. Przystanek to tylko wiata – zadaszenie pod którym ukryły się te siedziska.

Pozostaje jeszcze kwestia programu rozrywkowo-kulturalnego, który przyciągnąłby mieszkańców do centrum. Pawilon jest doskonałym rozwiązaniem. Kawiarnia w ażurowym wnętrzu w centrum rynku z pewnością byłaby miejscem chętnie uczęszczanym. Dodatkowo pawilon mógłby posiadać zadaszoną scenę, która byłaby pięknym tłem dla różnego rodzaju widowisk, a w spokojniejsze wieczory posłużyłaby jako podest dla gromadzącej się młodzieży. Patrząc szerzej w obrębie całego kontekstu wyłaniają się dwa główne generatory życia miejskiego – rynek i zamknięta część ulicy młyńskiej. Ta druga mając większy zasięg od rynku wytworzyłaby długie pasmo usług zwykle znajdujących się w pierzejach i powiększyła by ten rozwój także o część znajdującą się po drugiej stronie al. Zwycięstwa. Natomiast wspomniana al. Zwycięstwa świetnie nadaje się na aleję z przewagą usług handlowych (ze względu na ruch) pozostawiając usługi kulturalno-rozrywkowe i gastronomiczne spokojniejszym ulicom.